يكى‌ از ويژگيهاى برجسته و ارزشمند موسيقى‌ ايرانى‌ ، بداهه نوازى‌ است . بداهه نوازى‌ در موسيقى‌ ايرانى‌ غالبا با ساز تنها ، مانند تار ، سه تار ، ويلن ، كمانچه ، نى‌ و سنتور اجرا مى‌‌شود ، اما به سبب بار عاطفى‌ موسيقى‌ ايرانى‌ ، نوازنده  هنرمند و چيره دست ، مى‌‌تواند دست به خلاقيتهاى آنى‌ و بداهه نوازى‌ بزند .

موسيقى‌ ايرانى‌ چندين مقام مخصوص دارد و هر دستگاه ، مانند يك سمفونى‌ از قطعات گوناگونى‌ تشكيل شده است . پس از پيش درآمد ، كه آهنگى‌ است ضربى‌ ( هارمونيك ) ، آواز كه آهنگ ( ملوديك ) بسيار غم انگيزى‌ است ، آغاز مى‌‌شود ، آنگاه تصنيف و رنگ آغاز مى‌‌شود كه معمولاً قطعات نشاط آور و طربناك است . تصنيف ، نوايى‌ است خوش كه غالباً با اشعار معروف ، به ويژه غزليات عاشقانه خوانده مى‌‌شود و هر دستگاه يا مقام ، نام خاص دارد ، مانند شور ، ماهور ، همايون ، بيات ، ابوعطا ، دشتى‌ ، سه گاه ، چهارگاه و مانند آن .

ايرانيان به ساز ( تار ) و كمانچه و نى‌ دلبستگى‌ خاص دارند و مهم‌ترين آلات موسيقى‌ سنتى‌ محلى‌ ايران اينهاست : 1. دوتار ؛ 2 . قوشمه ؛ 3. قيچك ؛ 4 . رموز ؛ 5. دايره ؛ 6. نى‌ انبان ؛ 7. دهل ؛ 8. سرنا ؛ 9. طبل ؛ 10. سنج ؛ 11. چگور ؛ 12. آكوردئون .