در دوران اشكانيان آثار غير دينى و افسانهها سينه به سينه توسط قصهگويان و نقالان روايت مىشد . گروهى از آنان گوسان نام داشتند . گوسانها شاعران و موسيقىدانان دوره گرد و حافظ داستانهاى ملى ايران بودند كه آنها را به ويژه به شعر نقل مىكردند. از اين داستانها ، بعدها در گردآورى و تدوين خداى نامه پهلوى استفاده شد و در نهايت باز نمودن آن در شاهنامه ديده مىشود . ويس و رامين يكى از منظومههاى عاشقانه فارسى است كه اصل پارتى داشته ، و حاوى اطلاعات جالبى درباره زندگى ، آداب و سنن پارتيهاست . احتمال دارد كه بعضى از داستانهاى شاهنامه ، مانند داستان بيژن و منيژه داراى اصل پارتى باشد.
از زبان پارتى (زبان رسمى حكومت اشكاني) نوشتههايى بر روى سنگ ، چرم ، سفال ، سكه ، مهر و جز آنها به خط پارتى بر جاى مانده است . برخى از اين كتيبهها متعلق به دوره ساسانى ، و شمارى از آنها دو يا سه زبانه است. همچنين در ميان آثار فارسى ميانه (پهلوي) دو رساله به نامهاى درخت آسوريگ و يادگار زريران وجود دارد كه با توجه به سبك نگارش و مضامين شاعرانه و در برداشتن واژههاى پارتى مىتوان گفت كه منتهايى دست كارى شده از زبان پارتى باشند .
|